DE Basisemoties - Eigenwaarde

Vanuit de praktijk van elke dag blijken twee zeer belangrijke basisemoties telkens terug te keren en zijn ze het onderwerp van heel wat wetenschappelijk onderzoek bij zowel psychologische als psychiatrische stoornissen:
- Eigenwaarde
- Levenskracht

Het eerste wordt voornamelijk opgebouwd of is voornamelijk afhankelijk van ‘onbaatzuchtige’ Liefde en het andere van ‘positieve’ Kwaadheid.  Beiden blijken ook een ernstig fundament of sturing in te houden voor de overige basisemoties (of zelfs alle andere emoties of instincten) en worden meer en meer wetenschappelijk onderbouwd als (soms reeds eeuwen) bestaande neurobiologische systemen.

Psychologische benadering

Een fysiek mentaal gezond kind bezit de wonderlijke eigenschap doorheen het leven te dartelen en reeds zeer vroeg over een gezonde eigenwaarde te beschikken.  Het kan soms uren met zijn lichaam of met zichzelf in de spiegel bezig zijn, ontvangt heel makkelijk complimenten over zijn uiterlijk, innerlijk, kledij enzovoort.

Het is pas later dat een mens zijn Eigenwaarde (Zelfvertrouwen is een te beperkt begrip en kan aangeleerd worden)  te verliezen en als je een goed nagaat bij je jeugdvriendje kun je er altijd wel enkele uithalen, waarbij hun ‘kaarsje’ stilaan wat geblust werd en heel wat van hun talenten niet meer uit de verf kwamen.

Een gezonde Eigenwaarde moet dus voor ons – therapeuten – een stabiel of standvastig iets zijn waaraan je kunt bouwen en wat niet zo makkelijk kan worden afgebroken (zoals aangeleerd of opgeblazen Zelfvertrouwen).

Vandaar enkele belangrijke concepten:

1. Onbaatzuchtige Liefde

A. Inleiding

In een tijd waar zoveel gegoocheld wordt met het woord Liefde dienen we toch even zijn meest zuivere vorm of definitie pogen te benaderen.  Daarvoor is voor ons het concept Onbaatzuchtige Liefde uiterst belangrijk en bruikbaar gebleken.  Op het eerste gezicht lijkt dit een romantische en kleverige benaming, maar ook Liefde dient in de Psychologie beter gedefinieerd en gebruikt te worden dan voorheen.  Voor ons dient deze term uit de mist van de muziekwereld en de poëzie gehaald te worden, want ook Liefde dient toch zijn substraat of emotioneel systeem te kennen in de hersenen.

De oorsprong van het idee van ‘Onbaatzuchtige Liefde’ is vermoedelijk op meerdere terreinen te zoeken, maar vindt voor ons een redelijk omlijnde oorsprong in ons beroep als therapeut, psycholoog of psychiater en ons eigen leven (als eeuwige leerling of ‘patiënt’ van het leven):

Er zijn 2 domeinen waarin we steeds dienen bij te benen en bij te leren: lichaam en geest, biologie en psychologie.

Geest en Psychologie:

Je mag nog zo uitermate vernuftig en strategisch te werk gaan wat betreft de psychologische aanpak van processen en systemen (denk- en leefwerelden), maar mag niet ijzig, koud en liefdeloos praten over de patiënten of de mensen.  Dikwijls moet je hiervoor je eigen Verdriet over verbolgenheid zien te verwerken of te plaatsen.  Moeilijk.

Lichaam en Biologie:

Je mag nog zo uitermate vernuftig en handig te werk gaan in het hanteren van medicatie en andere - eerder technische middelen - om depressies te ‘verslaan’.  Je mag dit zoals velen doen met een enorme gedrevenheid en liefde voor de mensen, die soms vergelijkbaar is met deze van een predikant-genezer.  Je overtuigingskracht en overgave kunnen zo overweldigend zijn dat het effect van zijn daden het placebo-effect en de effectieve werking van producten overtreffen (studies bewijzen dit).  Het kan een enorme inzet of ‘(schijnbaar) Onbaatzuchtige Liefde’ voor patiënten inhouden:  misschien wel een compensatie voor je eigen Verdriet of onverwerkt verleden.  Het ‘redden’ gaat soms zeer ver en zolang je kunt blijven ‘redden’ moet je niet werken aan jezelf, je eigen balans en blijf je dan strijden zonder nog de oorsprong van je strijdlust te kennen.